पंकज सुनुवार
कुवुँ काँस्थली २, रामेछाप
हजारौं वर्ष देखि खोसिएको
यो परिचय
यो अस्तित्व
र त्यो गुफा
हजारौं वर्षपछि आज बौरिएको छ, एउटा इतिहास
बजाउदै ढोलझ्याम्टहरू, दम्फुटुङनाहरू यस्तै यस्तै .....
यो परिचय जसले अरुको परिचयलाइ थामेको छ
यो अनुहार जो कैयौ पटक अपहेलित भएको छ
यो गुफा जसले जङ्गलिझुपडिको पिडा रहेको छ
हो
त्यहि, परिचयले समान्तको ज्ञान सिकाउथ्यो
त्यहि अनुहारलाई त्यो माटोको माया लगाउथ्यो
त्यहि गुफाले हाम्रो पूर्खा जन्मायो
जहाँबाट आँगन झैँ तराई भेटिन्थ्यो
धुरि झै हिमाल देखिन्थ्यो
र
धड्कन्थ्यो बनेर मुटु निरन्तर ।।
लाग्छ
मेरो अस्तित्व,
मेरो भाषा छ,
मेरो यो पहिरनमा छ
मेरो यो अनुहारमा छ
कैयौं बहानामा, कैयौं भरासामा
खोसियो त्यो परिचय, त्यो मुटु
अनि सिकाइयो सदियौं देखि एउटै केन्द्रिकृत गणितीय फरमुला
र धोकायो कुनै एउटा धर्मग्रन्थ
अनि बाँधिनु पर्यो ठूलो जन्जिरले सानो किलामा
र छाड्नु पर्यो मैले मेरै लगापूर्गिलाई मेरै साकेलासिलिमा
यस्तै यस्तै.. पिडा पाएको छु
मैले मेरो \'म\' गुमाउदा
धेरै पटक बनिसकेकोछु मुखदर्शन,
मेरै अगाडि मेरो पूर्खालाई पर सारिदा ।
कैयौं पटक बनिसकेको छु मूर्ती पार्कहरूमा,
मेरै सामु ची फुर्मा र सुम्निमालाई निरवस्त्र पारिदा
हो,
त्यहि पिडा र दुःखले दन्काएर आगो
चेतनाहरू किनारबाट उम्लिएर,
हिमालबाट पग्लिएर सन्तुलित
पहाडका कुना कन्दरासम्म
विचार उभिएको छ शरिर
र अडिएको छ यो भूतल ।।
आएको छ आज त्यो जिजीविषा हाम्रो झुप्रोमा
त्यसैमा लाम्बद्घ फूलहरूको माहोल बोकेर
न कुनै आन्दोलित भीड हो यो
न कुनै खेल नै
गर्दै खबरदारी
आफ्नै गुफाका लागि, आफ्नै भाषाका लागी
सिउदै सिउदै
छरिएका फूलहरू एउटै धागोमा
बनेर माला एउटै, यो बाटोबाट
भएर सियो यो माटोबाट ।।
चीं फूर्मा:- सुनुवार जातको कुशल महिला
सुम्निमा:- किराँतीहरूको देवी वा रानी ।